زمان تقریبی مطالعه: 2 دقیقه
 

حروف ایجادی





حروف ایجاد کننده نسبت و معنا هنگام استعمال را حروف ایجادی گویند.


۱ - تعریف



حروف ایجادی، مقابل حروف حکایی بوده و به حروفی گفته می‌شود که ایجاد نسبت می‌نماید؛ به این صورت که استعمال الفاظ این حروف، باعث ایجاد معانی آنها می‌گردد؛ معانیی که با قطع نظر از استعمال، هیچ گونه تقرر و ثبوتی ندارد.

۲ - توضیح



حروف حکایی، خصوصیت حکایت از واقعیتی را دارد که قبل از استعمال در ظرف مناسب خود تقرر و ثبوت داشته است؛ اما حروف ایجادی از هیچ واقعیتی حکایت نمی‌کند و در واقع، مطلبی وجود ندارد تا این حروف آیینه آن قرار گیرد، بلکه معانی به وسیله همین حروف ایجاد می‌شود، مانند ایجادی که در باب عقود و ایقاعات وجود دارد و با نفس عقد یا ایقاع، اثر آن، مثل ملکیت در بیع یا زوجیت در نکاح و یا جدایی در طلاق، تحقق پیدا می‌کند.

۳ - مثال



برای مثال، حرف تاکید «لام» در جمله «زید لقائم» نقش ایجاد تایید و تاکید نسبت به مضمون جمله را داشته و از چیزی حکایت نمی‌کند.
حروف قسم، ندا، تاکید، کاف خطاب و غیر آن از مصادیق حروف ایجادی می‌باشد، هر چند بعضی هم چون مرحوم « محقق نایینی » تمام حروف را ایجادی می‌دانند.

۴ - نکته



حروف ایجادی همانند حروف حکایی نیاز به تعلق و نسبت (نیاز به غیر) دارد؛ یعنی همان گونه که حروف حکایی اگر به تنهایی استعمال شود فاقد معنا بوده و معنا دار بودن آنها نیاز به تعلق و نسبت دارد، حروف ایجادی هم، دارای تعلق بوده و از استقلال بهره‌ای ندارد.
[۱] فاضل لنکرانی، محمد، مباحث اصولی، ص۳۸۳.
[۲] فاضل لنکرانی، محمد، سیری کامل در اصول فقه، ج۱، ص۴۲۸.


۵ - پانویس


 
۱. فاضل لنکرانی، محمد، مباحث اصولی، ص۳۸۳.
۲. فاضل لنکرانی، محمد، سیری کامل در اصول فقه، ج۱، ص۴۲۸.
۳. خمینی، روح الله، مناهج الوصول الی علم الاصول، ج۱، ص۸۳.    
۴. نائینی، محمد حسین، فوائد الاصول، ج۱، ص۴۵.    


۶ - منبع



فرهنگ‌نامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۴۱۹، برگرفته از مقاله «حروف ایجادی».    






آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.